KVKK’da Açık Rıza Alma Süreci ve Örnekleri

Kişisel verilerin korunması çağımızın en hassas konularından biri haline geldi. Hepimiz, bilgimizin nasıl işlendiğini merak ediyor ve bu süreçte haklarımızın korunmasını istiyoruz. İşte tam da bu noktada KVKK (Kişisel Verileri Koruma Kanunu) devreye giriyor. Kanun kapsamında kişisel verilerin işlenebilmesi için “açık rıza” almak kritik bir adım. Peki, açık rıza tam olarak nedir ve süreç nasıl işler? Gelin, birlikte detaylı bir şekilde inceleyelim.

Açık Rıza Nedir?

Açık rıza, basit bir ifadeyle, kişinin kendi verisinin işlenmesine onay vermesi anlamına gelir. Ama işin püf noktası burada: Bu onay, bilgilendirmeye dayalı, belirli bir konuya ilişkin ve özgür iradeyle verilmiş olmalıdır. Yani kişi, hangi verisinin hangi amaçla işleneceğini tam olarak bilerek ve hiçbir baskı altında kalmadan onay vermelidir.

Kanun çerçevesinde açık rıza, veri sorumlusuna veri ile ilgili yapılacak işlem konusunda rehberlik eder. Yani kişi, açık rıza beyanıyla, veri sorumlusuna kendi hukuksal tercihlerini bildirir. Bunun yanı sıra, rızanın kapsamı, süresi ve hangi verilerin işleneceği de açıkça belirlenmiş olur.

Unutmamak gerekir ki: Açık rıza sadece yazılı olmak zorunda değildir. Elektronik ortamda, çağrı merkezleri aracılığıyla veya online platformlarda da alınabilir. Ancak ispat yükümlülüğü her zaman veri sorumlusundadır.

Açık Rıza Alırken Dikkat Edilecek Hususlar

Açık rıza alırken bazı temel kurallara uymak gerekir. Bunlar, hem yasal olarak gereklidir hem de güvenilir bir veri işleme süreci için önemlidir:

Belirli bir konuya ilişkin olmalı: Rıza, belli bir veri işleme faaliyeti için alınmalıdır. Genel, kapsayıcı ve belirsiz rızalar (“her türlü işlem için onay veriyorum”) geçersiz sayılır.
Bilgilendirmeye dayanmalı: Kişi, verisinin hangi amaçlarla işleneceğini, hangi süreyle saklanacağını ve kimlerle paylaşılabileceğini bilmelidir.
Özgür iradeyle verilmiş olmalı: Rıza, herhangi bir baskı veya zorlama altında olmadan alınmalıdır.

Dikkat Edilecek Noktalar

Dikkat Edilecek Noktalar	Açıklama
Belirli konu	Rıza yalnızca belirli bir veri işleme faaliyetini kapsamalıdır.
Bilgilendirme	Kişiye açık, anlaşılır ve detaylı bilgi verilmelidir.
Özgür irade	Kişi, rızasını kendi isteğiyle ve baskı altında kalmadan vermelidir.
Geri çekme hakkı	Kişi istediği zaman verdiği rızayı geri alabilir.
İspat yükümlülüğü	Rıza sürecinin doğru şekilde yürütüldüğünü kanıtlamak veri sorumlusuna aittir.

Kişisel Verilerin Korunması Rehberi

KVKK, sadece rıza almakla bitmez. Kişisel verilerin güvenli bir şekilde işlenmesi ve korunması da büyük önem taşır. İşte dikkat edilmesi gereken bazı temel noktalar:

Veri Minimasyonu: Yalnızca gerekli veriler toplanmalı ve işlenmelidir. Gereksiz veri toplamak hem hukuka aykırıdır hem de güvenlik risklerini artırır.
Güvenlik Önlemleri: Verilerinizi korumak için güçlü şifreleme, yetki kontrolleri ve düzenli denetimler uygulanmalıdır.
Şeffaflık: Veri sorumlusu, kişiye verilerinin nasıl işlendiğini açıkça bildirmelidir. Şeffaflık, güveni artırır.
Erişim Hakkı: Kişi, kendi verilerine erişebilir, eksiklik veya yanlışlıkları düzeltebilir ve gerektiğinde verilerin silinmesini talep edebilir.

KVKK kapsamında, kişisel verilerin korunması sadece bir yükümlülük değil, aynı zamanda bir güven bağıdır. İnsanlar verilerinin güvence altında olduğunu bildiklerinde kurumlara daha fazla güven duyar ve iş birliği artar.

Açık Rıza Örnekleri

Açık rızayı doğru almak için somut örnekler görmek faydalı olabilir. İşte bazı pratik örnekler:

E-posta Pazarlama: “Kampanya ve özel tekliflerimizi size e-posta yoluyla iletmemize izin veriyor musunuz?”
SMS Bildirimleri: “Size ürünlerimizle ilgili SMS bilgilendirmeleri gönderebilmemiz için onay veriyor musunuz?”
Kişisel Veri Paylaşımı: “Adınız ve iletişim bilgilerinizin iş ortaklarımızla paylaşılmasına izin veriyor musunuz?”

Bu örnekler, rızanın belirli bir konuya bağlı, bilgilendirmeye dayalı ve özgür iradeyle alınmasının önemini gösterir.

Açık Rızanın Geri Alınması

Unutulmaması gereken bir diğer nokta, açık rızanın geri alınabilir olmasıdır. Kişi, istediği zaman verdiği rızayı geri çekebilir ve bu geri çekme işlemi ileriye dönük olarak uygulanır.

Uygulama: Geri alma bildirimi veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren geçerlidir.
Sınırlandırma: Önceki faaliyetler geri alınamaz; sadece bundan sonraki işlemler durdurulur.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: Açık rıza mutlaka yazılı olarak mı alınmalı?
C: Hayır, elektronik ortam veya çağrı merkezleri gibi yöntemlerle de alınabilir. Önemli olan ispat yükümlülüğünün veri sorumlusunda olmasıdır.

S: Battaniye rıza nedir?
C: Belirli bir konuya bağlı olmayan ve genel nitelikteki rıza beyanları “battaniye rıza” olarak adlandırılır ve hukuken geçersizdir.

S: Açık rıza geri alınabilir mi?
C: Evet, kişi istediği zaman rızasını geri çekebilir ve geri alma bildirimi veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren geçerli olur.

S: Açık rıza alınırken nelere dikkat edilmelidir?
C: Belirli bir konuya bağlı olmalı, bilgilendirmeye dayalı olmalı ve özgür iradeyle verilmelidir.

Sosyal Medya Hesabımızı Takip Edebilirsiniz: Linkedin